Wola Rafałowska, 19 X 1911

Wykonałem Twoją prośbę i życzenie i oświadczyłem Józefowi, aby Nerusia nie wiązał. Bardzo się on pies z tego powodu uradował, a właściciel owego zwierza uśmiał się serdecznie. Pani Kalinowska zmieniła cokolwiek swą niechęć do biednego pieska, a powodem tego było przypadkowe czy też umyślne upolowanie przez onego Nera zająca. Gdybym był  o jeden dzień wcześniej zjawił się w Woli, byłbym należał do uczty, jaką państwo Kalinowscy sprawili z tej psiej zdobyczy. Chociaż Józef opowiada, że zgotowany w barszczu ów kot okazał się trochę twardy. Jakżeż miał być miękki, kiedy nie dano mu skruszeć, gospodyni nazbyt się pospieszyła, bo na drugi dzień już warzyła go w barszczu. W każdym razie pies wygrał, gdyż po tym bohaterskim czynie wszyscy nań innymi oczy patrzą.

Nastały tu zimna, szczególnie rankami i nocami, ale we dnie pogoda cudna, aż się dusza raduje. Pierwszy dzień mego przyjazdu, jak zwykle, głodno, bo że był wtorek, więc ludy i narody wolsko-rafałowskie wywiozły wszystko prócz duszy na targ. Kalinowska nie mogła dla mnie i jednego jaja znaleźć ani kropli mleka. Wino więc, chleb, masło i herbata musiała starczyć za prawowierny obiad. Przepraszała mnie pani Gospodyni za to i za nieporządki w pokoju, była słaba i dlatego dom trochę zaniedbała. Przyjąłem to do wiadomości z uśmiechem i po herbacie wyszedłem z Józefem, by oblecieć pola i lasy. Ale jakież było moje zdziwienie, gdy po powrocie z tego może 1 ½ godzinnego spaceru, zastałem wszystko jakby pod uderzeniem różdżki czarodziejskiej wyświeżone, podłoga umyta, zasłana dywanami, stół nakryty czystym obrusem, na nim talerze, łyżka, nóż i widelec „aże lśnią”, na komodzie także niepokalanie czysta serweta i poustawiane wszystko, co potrzeba. Taka to robotna i dobra ta nasza pani Kalinowska.

Szkoda, że Cię tutaj nie ma, poznałbyś się ze sławetnym, a wielce miłym zastępcą Rózi, Tadeuszem 9-letnim, który występuje tu w roli pasterza stad. Ileż to miejskie dzieci mogłyby się nauczyć od tych dzieci-ludzi. Aż żal bierze, jak taki mały chłopczyna z kromką chleba w węzełku, o szklance mleka, niezbyt ciepło odziany idzie już za krowami przed 8 rano, kiedy biały szron jeszcze po polach. Nie wiadomo, czym się to żywi, a wygląda jak ćwik – zdrów i wesół.