Kuflewska trylogia: Część I
Ślub i kosztowne wiano
autor: Kamila Juśkiewicz
Kuflew, który dzisiaj jest niewielką wsią i parafią z ponad 500-letnią tradycją, dawniej stanowił ważny ośrodek życia społeczno-gospodarczego. To zdecydowanie najbogatsza historycznie miejscowość gminy Mrozy, co między innymi jest zasługą państwa Dąbrowskich – Weroniki i Bronisława, których małżeństwo zostało wciągnięte w wir narodowo-powstańczych wydarzeń XIX wieku. Pora opowiedzieć o ich burzliwych dziejach na kuflewskiej ziemi.
Weronika z Łąckich
Weronika pochodziła z rodziny Łąckich herbu Korzbok, która była właścicielem rozległych dóbr Kuflew od końca XVIII wieku. Była to bardzo patriotyczna rodzina i zaangażowana na różnych płaszczyznach. Szczególne zasługi miała ciocia Weroniki – Emilia Sczaniecka (siostra mamy), która była słynną patriotyczną działaczką. Z powodu swoich zasług Emilia współcześnie patronuje wielu szkołom w Wielkopolsce. Z dużym prawdopodobieństwem to ta ciocia doprowadziła do małżeństwa Weroniki z Bronisławem Dąbrowskim, zawartego w 1842 roku.
Bronisław syn wielkiego Henryka
Bronisław był synem Henryka Dąbrowskiego – wielkiego wodza Legionów, o którym śpiewamy w naszym hymnie narodowym. Słynnego ojca mały Bronek nie zdążył poznać, gdyż generał zmarł w 1818 roku, gdy Bronek miał niespełna 3 lata. Z namaszczenia ojca opiekunem osieroconego syna został Ludwik Sczaniecki, osobisty adiutant Henryka a później czynny powstaniec. Ludwik walczył między innymi pod Kuflewem w 1831 r., o czym wspomina w swoich bardzo ciekawych pamiętnikach. Ludwik Sczaniecki nie był mężem Emilii Sczanieckiej – cioci Weroniki, ale był z nią spokrewniony, co umożliwiło dogadanie się na temat małżeństwa podopiecznych.
Kuflewskie wiano
Po ślubie małżonkowie Dąbrowscy zamieszkali w Kuflewie, który miał być wianem Weroniki. Nie była to dla młodych małżonków ziemia obiecana. Dobra Kuflew były mało rentowne i w tamtym czasie bardzo zadłużone. Miały jednak ważną zaletę, były strategicznie położone z punktu widzenia organizowanego spisku powstańczego, w który państwo Dąbrowscy zostali wciągnięci. O samym spisku i jego marnych skutkach opowiem następnym razem, bo warto jeszcze kilka słów wspomnieć o wysiłku, jaki musiała włożyć Weronika w to, by swoje „słodkie” wiano utrzymać.
Licytacja
Już w dniu ślubu majątek kuflewski, mający być pięknym prezentem ślubnym, był zajęty przez komornika z powodu zadłużenie u wierzyciela Jana Hrabiego Łubieńskiego. W każdej chwili groziła mu licytacja, w której przeszkadzała 4-letnia dzierżawa dóbr ustanowiona na rzecz Franciszka Piołunowskiego, kończąca się dopiero w 1844 roku. Licytacja odbyła się więc po ustaniu dzierżawy 7(19) lipca 1844 r. Do licytacji przystąpiła 21-letnia Weronika która pod warunkiem dokonania wpłaty do Banku Polskiego postąpionego szacunku, nabyła na własność majątek Kuflew. W związku z tym, że w chwili licytacji była zamężna, to nabyte dobra stały się majątkiem wspólnym jej i męża.
Konfiskata
Krótko młodzi małżonkowie cieszyli się Kuflewem. W 1846 r. cały majątek został skonfiskowany. Stało się to zanim spłacili zaciągnięte w wyniku wspomnianej licytacji zobowiązania. Konfiskata została orzeczona w ekspresowym tempie po tym, jak 23 lutego 1846 r. władza carska zażegnała wybuchowi powstania, mającego się rozpocząć od wyprawy na Siedlce, którego oficjalnym organizatorem był Bronisław Dąbrowski. Wyrok o konfiskacie majątku i karze śmierci względem Bronisława Dąbrowskiego został wydany już 28 lutego 1846 r. na specjalnie zwołanym posiedzeniu Sądu Wojennego bez udziału oskarżonych i ich obrońców. O tym wszystkim już w następnym odcinku…
Na wstępie wpisu: Plan folwarku Kuflew z 1854 r. (źródło: AGAD za „Dzieje ziemi kuflewskiej”, Mrozy 2018 r., str. 57)